در امور گمرکی دو اصطلاح «کالای مرجوعی» و «کالای برگشتی» به دو منظور مختلف به کار می رود. این دو اصطلاح هر کدام به نوع خاصی از ارسالِ محصول اشاره دارند که قوانین متفاوتی برای هر کدام از آن ها لحاظ می‌شود. در تشریفات گمرکی، ارزش کالایی که در یکی از این دو دسته قرار بگیرد، به طریق متفاوتی تعریف و تعیین می شود. در این مقاله مروری خواهیم داشت بر اینکه فرق بین کالای مرجوعی و کالای برگشتی چیست؟
کالای برگشتی
کالای برگشتی در زمره کالاهای صادرات موقت قرار می‌گیرد که به قصد تعمیر و تکمیل شدن یا به جهتِ شرکت در نمایشگاه هایِ بین المللی، به خارج از کشور صادر شده اند و حال با پایان یافتنِ دوره و مهلتِ صدور موقت، به داخل کشور بازگردانده می شوند. در واقع، کالای برگشتی آن گونه کالایی است که به طور موقت به کشوری خارجی صادر شده باشد و دوباره به قلمروِ گمرکیِ داخل برگشت داده شود.
کالای مرجوعی
منظور از کالای مرجوعی آن کالای وارداتی است که اساساً پیش از ترخیص از گمرک برای ورود قطعی یا موقت، به هر دلیل، به خارج از کشور اعاده داده می شود. در حقیقت، کالای مرجوعی آن کالایی است که به مرزهای کشور وارد شده باشد اما بنا به دلایلی، چه به دلیل مغایر بودن با قوانینِ گمرکیِ ترخیصِ کالا و چه انصرافِ صاحبِ کالا با دلایل موجه، اجازه ورود به داخل را نیافته و به کشور صادرکننده پس فرستاده شود. به این گونه از کالاها، علاوه بر کالای مرجوعی، عنوان کالای متروکه نیز اطلاق می شود.
دلایل مختلفی برای عودت دادن و مرجوع کردنِ کالاهای وارداتی وجود دارد که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
– غیر مجاز بودن و ممنوعیت کالا در کشور
– هم‌خوان نبودن و مغایرت مجوزهای مربوط به ترخیص
– نداشتن گواهی ها و استانداردهای بهداشتی
– نداشتن گواهی قرنطینه نباتی
– صدمه دیدن و آسیب به کالای وارداتی
– عدم تطبیق کالا با اسناد و مدارک مربوط
تفاوت کالای مرجوعی و برگشتی
احتمالاً تا این جا با تفاوت‌های این دو نوع کالای گمرکی تا حد زیادی آشنا شده باشید، حال وقت آن است که دقیق تر به این پرسش پاسخ دهیم که کالای برگشتی با کالای مرجوعی چه فرقی دارد؟
همان طور که عنوان شد، کالای برگشتی جزء کالاهای صادرات موقت محسوب می شود و برای شرکت در نمایشگاه‌ها، کنگره‌ها و تکمیل و تعمیر، به خارج فرستاده شده و در پایان دوباره به کشور مبدأ بازگردانده می‌شود.
در مقابل، کالای مرجوعی، قبل از اینکه از گمرک ترخیص شود، به دلایلی همچون مغایرت، ایراد فنی و غیره به مبدأ صادرکننده کالا عودت داده می شود.
مهم‌ترین تفاوت کالای برگشتی و مرجوعی در این است که کالای برگشتی در مسیر صادراتِ موقت دسته‌بندی شده اما کالای مرجوعی در مسیر واردات بررسی می شود.
تفاوت ارزش کالای مرجوعی و برگشتی
از نظر ارزش کالا نیز، طبق ماده ۴ قانون امور گمرکی کشور، ارزش کالای برگشتی براساس هزینه تعمیر یا تکمیل کالا در خارج تعیین می شود که ۱۵ درصد آن به عنوان حقوق گمرکی پرداخت خواهد شد، مگر آنکه از حقوق گمرکی بخشوده باشد. باید در نظر داشت که تنها زمانی اجازه صدور موقت داده می شود که کالا در داخل امکان تعمیر یا تکمیل نداشته باشد. همچنین، قطعاتی که اضافه یا تعویض شوند، تحت عنوانِ تکمیل محسوب نشده و مشمول مقررات عمومی واردات خواهند بود.
از سوی دیگر، ارزش کالای مرجوعی، طبق ماده ۱۰ قانون امور گمرکی تعیین می‌شود و شامل هزینه بیمه حمل‌و‌نقل و باربندی (CIF) و حق ثبت سفارش و هزینه‌های حصول به دفتر گمرکی است.
