در ماه‌های اخیر، ساختار و محتوای چندین بخشنامه های گمرک دستخوش تغییراتی شده است که هدف کلی آنها تسهیل فرایندهای گمرکی، افزایش شفافیت در تعیین ارزش و تعرفه‌ها و تکمیل فرآیندهای سامانه‌ای برای کاهش تأخیرها بوده است. این تغییرات، از بازنگری در فهرست کالاهای مشمول ترخیص سریع تا اصلاح معیارهای محاسبه حقوق ورودی و الزام به ثبت دقیق اطلاعات در سامانه‌های گمرکی را شامل می‌شود؛ مواردی که هر یک می‌توانند به‌طور مستقیم بر هزینه و زمان ترخیص کالا تأثیر بگذارند و نیازمند بازنگری در روال‌های کسب‌وکارها و هماهنگی بیشتر با ترخیص کار گمرک است. برخی از بخشنامه های گمرک همچنین به‌منظور کاهش نیاز به کد رهگیری بانکی برای مواد اولیه و قطعات خط تولید، فهرست‌هایی را برای تسهیل ترخیص اعلام کرده‌اند که می‌تواند فشار نقدینگی و تاخیرهای زنجیره تأمین را کاهش دهد. ippfa.ir
بازتعریف فهرست کالاها و اولویت‌بندی ترخیص؛ ترخیص ۹۰ درصدی و تأثیر آن
یکی از تحولات اساسی، اعلام لیست‌های به‌روز شده‌ای است که به گروهی از کالاهای اساسی و مواد اولیه امکان «ترخیص ۹۰ درصدی» بدون ارائه برخی مدارک بانکی را می‌دهد. این اقدام که با هدف تسریع در ورود مواد اولیه و خطوط تولید اتخاذ شده است، می‌تواند باری از دوش تولیدکنندگان بردارد و جریان تولید را حفظ کند. با این حال، شناسایی دقیق ردیف‌های تعرفه‌ای مشمول و رعایت شرایط اعلام‌شده برای استفاده از این تسهیلات ضروری است؛ زیرا سوءبرداشت یا نقص مدارک می‌تواند مجدداً منجر به تأخیر و خسارت شود. برای شرکت‌هایی که واردات مواد اولیه به‌صورت مداوم دارند، آگاهی از این فهرست و برنامه‌ریزی بر اساس آن، فرصت عملی برای کاهش هزینه انبارداری و تسریع روند تولید فراهم می‌کند. ippfa.ir
سامانه‌محوری و افزایش شفافیت در ثبت اطلاعات؛ کاهش امکان خطا و فساد
یکی از پیامدهای بزرگ تغییرات اخیر، تمرکز بر سامانه‌محور کردن فرایندهاست؛ بدین معنی که ثبت اطلاعات در سامانه‌های گمرکی و اسنادی که مبنای اظهارنامه‌ها قرار می‌گیرند، دقیق‌تر و قابل ردیابی‌تر شده‌اند. این سیاست به‌منظور کاهش تخلفات، افزایش سرعت پردازش و یکسان‌سازی رویه‌ها ابلاغ شده است و انتظار می‌رود با اجرای کامل آن، زمان ترخیص کالا در صورت تکمیل مدارک به شکل محسوسی کاهش یابد. البته اجرای این طرح نیازمند توانمندی فنی دفاتر و شرکت‌ها در کار با سامانه‌ها، آماده‌سازی اسناد الکترونیکی و داشتن ارتباطات مناسب با واحدهای گمرکی است؛ در غیر این صورت، همین الزام سامانه‌ای ممکن است در مرحله گذار باعث کندی و سردرگمی اولیه شود. پایگاه خبری اخبار گمرکی – اقتصادی+1
تغییرات تعرفه‌ای و ارزش‌گذاری؛ تأثیر بر قیمت تمام‌شده واردات
بخشنامه های گمرک اخیر در برخی موارد به بازتنظیم ردیف‌های تعرفه‌ای و شفاف‌سازی معیارهای ارزش‌گذاری گمرکی پرداخته‌اند. تغییرات در نحوه محاسبه حقوق گمرکی، بازتعریف پایه ارز محاسباتی یا اصلاح کدهای تعرفه‌ای می‌تواند اثر مستقیم بر مبلغی داشته باشد که واردکننده در زمان ترخیص می‌پردازد. برای کسب‌وکارهایی که به واردات منظم وابسته‌اند، نوسان‌های تعرفه‌ای ممکن است تاثیر قابل توجهی بر حاشیه سود و برنامه‌ریزی مالی آنها بگذارد؛ بنابراین شبیه‌سازی مالی متناسب با سناریوهای مختلف (مثلاً افزایش چنددرصدی حقوق ورودی یا تغییر در نرخ محاسباتی ارز) به‌عنوان یک کار پیشگیرانه توصیه می‌شود. در کنار این، اطلاع از امکان اعتراض یا تجدیدنظر نسبت به تفاسیر گمرکی نیز می‌تواند به مدیریت ریسک مالی کمک کند. ippfa.ir
الزام به مجوزها و استانداردها؛ وقت‌بندی دریافت اسناد حیاتی‌تر شد
بخش دیگری از اصلاحات مربوط به تشدید یا بازنگری در فهرست کالاهای مشمول استاندارد اجباری و نیاز به مجوزهای خاص است. در عمل این بدان معنی است که گروهی از کالاها که قبلاً ممکن بود بدون مجوز مشخصی ترخیص شوند، اکنون ملزم به ارائه گواهی‌ها، تأییدیه‌ها یا مجوزهای سازمان‌های ذی‌ربط شده‌اند. این تغییر الزاماً به معنای افزایش کیفیت واردات و حفاظت از بازار داخلی است اما برای واردکنندگان به‌معنای نیاز به زمان‌بندی دقیق‌تر و هماهنگی با نهادهای صادرکننده مجوز خواهد بود. برنامه‌ریزی زمان‌بندی واردات و پیش‌دریافت مجوزها می‌تواند مانع از توقف محموله‌ها در گمرک و انباشت هزینه‌های انبارداری شود. rbtradinggroup.com+1
موضوعات ویژه: خودرو و سیاست‌های استرداد و ارزش‌گذاری
در میان بخشنامه‌های متعدد، برخی دستورالعمل‌ها به‌صورت ویژه به موضوع واردات خودرو و اصلاح محاسبات حقوق ورودی مرتبط بوده‌اند؛ از جمله تعیین فهرست خودروهای مشمول بازپرداخت مابه‌التفاوت و اصلاح فرایندهای مربوط به ارزش‌گذاری گروهی از خودروها. این دستورات نشان می‌دهد که دستگاه‌های اجرایی در تلاش برای منصفانه‌تر کردن فرایندهای مالی و شفاف‌سازی رویه‌ها هستند، اما در عمل واردکنندگان خودرو و شرکت‌های مرتبط باید مدارک و سوابق دقیق معاملات و اظهارنامه‌ها را آماده داشته باشند تا در صورت نیاز به بازپرداخت یا اصلاح، بتوانند مطالبات خود را پیگیری کنند. توجه به جزییات پرونده‌های ترخیص خودرو و اطلاع‌رسانی سریع به ذینفعان در این حوزه اهمیت ویژه‌ای دارد. روزنامه دنیای اقتصاد
نقش کلیدی «ترخیص کار گمرک» در دوران تغییرات
با افزایش پیچیدگی و تحرک در متن بخشنامه‌ها، نقش ترخیص کار گمرک بیش از پیش کلیدی شده است. ترخیص‌کاران باتجربه به‌عنوان میانجی‌های عملیاتی بین واردکننده و گمرک، وظیفه تشخیص مستندات لازم، تکمیل اظهارنامه، هماهنگی برای اخذ مجوزها و پیگیری اعتراضات احتمالی را برعهده دارند.در شرایطی که در بسیاری از موارد اجرای بخشنامه‌ها نیاز به تفسیرهای محلی دارد، داشتن یک ترخیص‌کار آگاه و متصل به شبکه‌های اجرایی می‌تواند زمان ترخیص را به‌شدت کاهش دهد و ریسک توقف کالا را پایین بیاورد. از این‌رو، انتخاب شریک مناسب برای فرایند ترخیص یکی از تصمیمات استراتژیک برای شرکت‌های واردکننده محسوب می‌شود. پایگاه خبری اخبار گمرکی – اقتصادی
پیامدهای عملی برای کسب‌وکارها؛ چه کار کنیم تا کمترین آسیب را ببینیم؟
اول؛ همواره متن کامل بخشنامه‌ها را از مراجع رسمی دریافت و مطالعه کنید و تنها به خلاصه‌های خبری اکتفا نکنید. دوم؛ پیش از حمل کالا، با ترخیص کار گمرک خود فهرست مدارک لازم و زمان‌بندی دقیق را بررسی کنید تا از معطلی جلوگیری شود. سوم؛ سناریوهای مالی مختلف را شبیه‌سازی کنید و نقدینگی لازم برای مواجهه با افزایش احتمالی تعرفه یا عوارض را پیش‌بینی نمایید. چهارم؛ اگر کالای شما مشمول استاندارد اجباری یا مجوز خاص است، زمان‌بندی اخذ آن مجوزها را از لحظه سفارش گذاری لحاظ کنید تا توقف در گمرک موجب هزینه اضافی نشود. پنجم؛ در مواجهه با اختلاف‌نظرهای اجرایی، استفاده از مسیرهای رسمی اعتراض، رجوع به مشاوران حقوقی و همکاری با اتاق‌های بازرگانی می‌تواند به رفع مشکلات منجر شود.
چشم‌انداز میان‌مدت؛ از آشفتگی گذار به نظام‌مندی
اگرچه تحولات اخیر ممکن است در کوتاه‌مدت شرکت‌ها را با چالش‌هایی مواجه کند، اما در میان‌مدت هدف گذاری‌ها معطوف به نظم‌دهی به فرایندها، شفاف‌سازی و تسهیل تجارت است. سامانه‌محوری، به‌روزرسانی فهرست‌های تعرفه‌ای و ایجاد تسهیلات هدفمند برای مواد اولیه تولید، همه از مؤلفه‌هایی هستند که در صورت پیاده‌سازی کامل می‌توانند به کاهش هزینه‌های عملیاتی و تسریع گردش کالا کمک کنند. شرکت‌ها و واردکنندگان هوشمند آنهایی خواهند بود که در این دوره گذر، فرایندهای داخلی خود را به‌روز کنند، با همکاران گمرکی هماهنگ‌تر عمل نمایند و از فرصت‌های ایجادشده برای کاهش هزینه و تسریع ترخیص بهره‌برداری کنند.
جمع‌بندی نهایی
تغییرات در بخشنامه های گمرک یک روند پویا و مداوم است که هدف آن در نهایت سامان‌دهی به تجارت خارجی و حفظ منافع ملی است؛ اما این مسیر نیازمند آمادگی عملیاتی و اطلاعاتی بازیگران بازار است. رعایت کامل الزامات بخشنامه‌ای، همکاری نزدیک با ترخیص کار گمرک، برنامه‌ریزی مالی و پیش‌بینی سناریوها، و پیش‌دریافت مجوزهای لازم کلیدهای عبور از تنش‌های موقت هستند. با اتخاذ رویکردی فعال و پیشگیرانه، کسب‌وکارها می‌توانند نه‌تنها از پیامدهای منفی تغییرات در امان بمانند، بلکه از برخی فرصت‌های ایجادشده مانند تسهیلات ترخیص سریع بهره‌مند شوند.
Persian 
English