ترخیص کالا یکی از مهم‌ترین مراحل در فرآیند واردات است که به‌طور مستقیم بر زمان تحویل و هزینه نهایی کالا اثر می‌گذارد. سه گمرک اصلی کشور، یعنی گمرک امام خمینی، بندرعباس و بوشهر، بیشترین حجم کالاهای وارداتی را به خود اختصاص داده‌اند. هر یک از این گمرک‌ها ویژگی‌ها، شرایط و مراحل خاص خود را برای ترخیص کالا دارند. شناخت تفاوت‌های آن‌ها به واردکنندگان کمک می‌کند تا مسیر بهینه‌تری را برای واردات انتخاب کنند. در این مقاله قصد داریم به بررسی تفاوت ترخیص کالا از گمرکات مختلف ایران بپردازیم.
ترخیص کالا از گمرک بندرعباس
گمرک بندرعباس، به‌ویژه گمرک شهید رجایی، یکی از پرکارترین و بزرگ‌ترین گمرک‌های دریایی کشور به‌شمار می‌رود که باید در بررسی تفاوت ترخیص کالا از گمرک های مختلف بدانید. کالاهای صنعتی، تجهیزات سنگین، لوازم خانگی، مواد اولیه و بسیاری از محصولات تجاری از طریق این بندر وارد می‌شوند. ترخیص کالا در بندرعباس معمولاً با ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت و دریافت کد رهگیری بانک آغاز می‌شود. پس از ورود کالا به بندر و دریافت قبض انبار از سازمان بنادر، اظهار کالا در سامانه EPL گمرک انجام می‌شود.
سپس ارزیابی کالا به صورت فیزیکی یا اسنادی انجام شده و در صورت نیاز، مجوزهای لازم از سازمان‌های مرتبط اخذ می‌شود. در نهایت پس از پرداخت حقوق و عوارض گمرکی، کالا از محوطه گمرک خارج می‌شود. یکی از مزیت‌های اصلی ترخیص کالا در بندرعباس، ظرفیت بالای انبارداری، تنوع کالایی و هزینه حمل کمتر نسبت به مسیر هوایی است. البته ازدحام و زمان‌بر بودن مراحل ترخیص، به‌ویژه در دوره‌های پرترافیک، از جمله چالش‌های مهم این مسیر محسوب می‌شود.
تفاوت ترخیص کالا از گمرک امام خمینی نسبت به سایر گمرکات
گمرک امام خمینی به عنوان مهم‌ترین گمرک هوایی ایران، عمدتاً برای ترخیص کالاهایی مورد استفاده قرار می‌گیرد که از طریق خطوط هوایی به کشور وارد می‌شوند. این گمرک در نزدیکی فرودگاه بین‌المللی امام خمینی تهران قرار دارد و مناسب واردات کالاهایی است که زمان در تحویل آن‌ها اهمیت دارد یا دارای ارزش بالا هستند. مراحل ترخیص کالا در گمرک امام خمینی شامل ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت، دریافت قبض انبار از شرکت فرودگاهی، تکمیل اظهارنامه در سامانه EPL، ارائه مدارک شامل بارنامه، فاکتور، مجوزها و کارت بازرگانی، ارزیابی توسط کارشناسان گمرک، پرداخت حقوق و عوارض، و در نهایت صدور مجوز خروج کالا از انبار است. ویژگی اصلی ترخیص کالا در این گمرک، سرعت بالا و زمان‌بندی دقیق‌تر است. با این حال، هزینه حمل‌ونقل هوایی و هزینه‌های گمرکی در این مسیر معمولاً بیشتر از مسیرهای دریایی است.
ترخیص کالا از گمرک بوشهر
گمرک بوشهر از جمله گمرک‌های قدیمی و راهبردی کشور در جنوب ایران است که به‌ویژه در زمینه واردات کالاهای عمومی، محصولات غذایی، لوازم الکترونیکی و محصولات پتروشیمی فعال است. موقعیت جغرافیایی مناسب و نزدیکی به بنادر کشورهای حاشیه خلیج فارس، این گمرک را به یکی از گزینه‌های مطلوب برای تجار تبدیل کرده است.
فرآیند ترخیص کالا در بوشهر مشابه سایر گمرک‌های دریایی است. ثبت سفارش، دریافت قبض انبار، اظهار کالا در سامانه EPL، ارزیابی و کنترل مدارک، پرداخت حقوق گمرکی و در نهایت صدور پروانه خروج کالا، مراحل اصلی ترخیص در این گمرک هستند. گمرک بوشهر در مقایسه با بندرعباس ترافیک کمتری دارد و در برخی موارد، فرآیند ترخیص در آن سریع‌تر انجام می‌شود. با این حال، ظرفیت محدودتری نسبت به بندرعباس دارد و در بعضی موارد ممکن است امکانات لجستیکی کمتری در دسترس باشد.
نکات مهم در انتخاب گمرک برای ترخیص کالا
برای انتخاب گمرک مناسب جهت بررسی تفاوت ترخیص کالا، در نظر گرفتن نکاتی مانند ماهیت کالا، فوریت در زمان ترخیص، امکانات گمرک و تجربه شرکت ترخیص‌کننده بسیار حائز اهمیت است. کالاهای سریع‌الفساد یا حساس به زمان بهتر است از طریق گمرک امام خمینی وارد شوند، در حالی که کالاهای حجیم و کم‌ارزش‌تر معمولاً از طریق بنادر دریایی مانند بندرعباس یا بوشهر مقرون‌به‌صرفه‌تر هستند.
همچنین بهتر است قبل از انتخاب گمرک، از مشاوره شرکت‌های متخصص در زمینه ترخیص کالا استفاده شود تا از بروز تأخیر یا هزینه‌های اضافی جلوگیری گردد.
ترخیص کالا را به آریاناجم بسپارید
ترخیص کالا از گمرک امام خمینی، بندرعباس و بوشهر دارای تفاوت‌هایی در سرعت، هزینه، نوع کالا و فرآیندهای اجرایی است. هر واردکننده با توجه به نیاز خود، می‌تواند مناسب‌ترین مسیر را انتخاب کند. انتخاب صحیح گمرک و آشنایی با مراحل قانونی و اجرایی آن، نقش مؤثری در کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری در واردات دارد.
Persian 
English