یکی از مهم‌ترین مراحل در تجارت بین‌المللی، فرآیند ترخیص کالا از گمرک است. این فرآیند در واقع پلی بین واردات و مصرف نهایی کالا محسوب می‌شود و هرگونه وقفه یا خطا در آن می‌تواند منجر به خسارت‌های مالی و زمانی جدی برای واردکنندگان و صادرکنندگان شود. در این مقاله به بررسی ۱۰ نکته کلیدی درباره فرآیند ترخیص کالا پرداخته‌ایم که می‌تواند راهنمایی مؤثر برای فعالان اقتصادی و بازرگانان باشد.
۱. آشنایی با قوانین و مقررات گمرکی
اولین گام برای موفقیت در فرآیند ترخیص کالا، شناخت دقیق قوانین و مقررات گمرکی کشور مقصد است. هر کشور ضوابط خاص خود را برای ورود و خروج کالا دارد که شامل تعرفه‌ها، محدودیت‌ها، معافیت‌ها و مدارک مورد نیاز می‌شود. عدم آگاهی از این قوانین می‌تواند منجر به تأخیر در ترخیص یا حتی توقیف کالا شود.
۲. استفاده از اظهارنامه گمرکی دقیق
اظهارنامه گمرکی، سندی است که اطلاعات کامل مربوط به کالا، ارزش، وزن، کد تعرفه، مبدا و مقصد آن را مشخص می‌کند. تنظیم نادرست یا ناقص این سند ممکن است باعث جریمه یا تأخیر در فرآیند ترخیص کالا گردد. بنابراین بهتر است این مرحله را با دقت کامل و بر اساس مستندات واقعی انجام دهید.
۳. انتخاب درست کد تعرفه (HS Code)
کد تعرفه گمرکی یا HS Code تعیین‌کننده میزان حقوق ورودی، الزامات قرنطینه‌ای، و قوانین خاص برای کالاهای مختلف است. انتخاب اشتباه این کد می‌تواند منجر به پرداخت بیشتر یا مواجهه با محدودیت‌های غیرمنتظره شود. مشورت با ترخیص‌کار حرفه‌ای یا مراجعه به سامانه گمرکی برای تعیین صحیح کد، بسیار مهم است.
۴. پرداخت حقوق و عوارض گمرکی
پس از بررسی مدارک توسط گمرک، بر اساس نوع و ارزش کالا، میزان حقوق و عوارض گمرکی محاسبه می‌شود. این مبلغ باید قبل از آزادسازی کالا پرداخت شود. تاخیر در پرداخت ممکن است منجر به افزایش هزینه‌های انبارداری گردد.
۵. بهره‌گیری از ترخیص‌کار حرفه‌ای
ترخیص کالا از گمرک فرآیندی تخصصی است و نیاز به آشنایی با رویه‌ها و سیستم‌های گمرکی دارد. همکاری با یک ترخیص‌کار مجرب می‌تواند روند فرآیند ترخیص کالا را تسریع کرده و احتمال بروز خطا را کاهش دهد. بسیاری از شرکت‌های وارداتی ترجیح می‌دهند این وظیفه را به کارشناسان خبره بسپارند.
۶. آماده‌سازی کامل مدارک مورد نیاز
برای تکمیل فرآیند ترخیص کالا، مجموعه‌ای از مدارک لازم است که بسته به نوع کالا و کشور ممکن است متفاوت باشد. برخی از مدارک رایج شامل:
-
فاکتور خرید (Invoice)
-
بارنامه (Bill of Lading)
-
گواهی مبدأ (Certificate of Origin)
-
بیمه‌نامه کالا
-
مجوزهای واردات (در صورت نیاز)
ارائه ناقص یا نادرست این مدارک می‌تواند منجر به توقف روند ترخیص شود.
۷. بررسی کالا توسط کارشناسان گمرک
در بسیاری از موارد، کارشناسان گمرک اقدام به بازدید فیزیکی کالا می‌کنند تا از تطابق آن با اظهارنامه اطمینان حاصل کنند. برای جلوگیری از هرگونه مشکل، بهتر است کالاها به درستی بسته‌بندی و لیبل‌گذاری شوند و اطلاعات درج‌شده روی آن‌ها با اسناد هماهنگ باشد.
۸. مدیریت زمان و هزینه انبارداری
از آنجایی که کالاها پس از ورود به گمرک در انبار نگهداری می‌شوند، هر روز تأخیر در فرآیند ترخیص کالا معادل افزایش هزینه‌های انبارداری است. برنامه‌ریزی دقیق برای جمع‌آوری مدارک و انجام مراحل قانونی می‌تواند این هزینه‌ها را به حداقل برساند.
۹. استفاده از سیستم‌های الکترونیکی گمرکی
امروزه بسیاری از کشورها از سامانه‌های الکترونیکی برای تسهیل فرآیند ترخیص کالا استفاده می‌کنند. در ایران، سامانه EPL و پنجره واحد تجارت فرامرزی از جمله سیستم‌هایی هستند که امکان ثبت اظهارنامه، پیگیری وضعیت ترخیص و ارتباط با نهادهای ذی‌ربط را به صورت آنلاین فراهم می‌کنند.
۱۰. پیگیری پس از ترخیص
ترخیص کالا پایان کار نیست. پس از دریافت کالا، ضروری است که تمامی مستندات و مدارک را بایگانی کرده و در صورت لزوم برای بازبینی مالیاتی یا گمرکی در آینده نگهداری کنید. همچنین، در صورتی که گمرک به هر دلیلی اضافه‌پرداخت از شما گرفته باشد، می‌توانید از طریق فرآیند استرداد اقدام کنید.
Persian 
English