بازرگانان براساس شیوه واردات در مقابل صادرات می‌توانند کالاهای غیرنفتی مجاز را صادر کنند اما موظف هستند ارز حاصل از آن را به چرخه اقتصاد کشور بازگردانند. بدین منظور، تاجران یا می‌توانند ارز صادراتی خودشان را برای واردات استفاده کنند یا پروانه صادراتی را به دیگر واردکنندگان واگذار نمایند. در نتیجه، براساس ابلاغ بانک مرکزی در سال ۹۷، پروانه صادراتی قابل عرضه و خرید و فروش است. در این مقاله با پروانه صادراتی ترخیص کالا بیشتر آشنا خواهیم شد.
صادرات کالا با پروانه صادراتی
اصولا برای صادرات کالا به مجوزهایی خاص نیاز خواهد بود که پروانه صادراتی ترخیص کالا از مهم ترین آنهاست. پروانه صادراتی مجوزی است که گمرک پس از تایید کالاها صادر می کند. با داشتن این پروانه شما می‌توانید کالاهای صادراتی خود را از گمرک بارگیری نمایید و به درب خروج بروید.
در پروانه صادراتی اطلاعاتی نظیر نام صاحب کالا، کد کشور صادرکننده، کد کشور مقصد، اطلاعات بانکی، نرخ ارز، شرح کالاها، اطلاعات باربری و حمل و خروج و … ثبت می‌شود.
پروانه صادراتی و عرضه ارز حاصل از صادرات
صادرکنندگان، برای رفع تعهد ارزی، وظیفه دارند طی مدت حداکثر شش ماه از تاریخ صدور پروانه صادراتی، تا ۹۵ درصد از ارزش FOB کالا را به چرخه اقتصادی داخل کشور بازگردانند و آن را به بانک مرکزی اظهار نمایند.
برگرداندن ارز ناشی از صادرات، براساس مقررات بانک مرکزی، به روش‌های زیر میسر است:
- واردات در مقابل صادرات برای خود یا شخص ثالث
- پرداخت اقساط بدهی های ارزی
- فروش ارز به بانک و صرافی های مجاز
- سپرده‌گذاری ارزی نزد بانک
بر‌طبق دستورالعمل‌های ابلاغ شده، صادرکنندگان می‌توانند ارزهای به‌دست‌آمده از صادرات را برای واردات خود استفاده کنند یا آن را به غیر انتقال دهند. واگذاری پروانه‌های صادراتی، از طریق درج آگهی در سامانه جامع تجارت ممکن است.
با این حال، باید در نظر داشت که تعهد بازگشت ارز تنها با ثبت آگهی رفع نمی‌شود و لازم است تمامی فرآیند واگذاری پروانه صادراتی در بانک عامل تکمیل شود.
واگذاری پروانه صادراتی در ۱۴ گام
برای سهولت و روشن‌تر شدن رویه واگذاری پروانه‌های صادراتی، بانک مرکزی در قالب ۱۴ گام، مراحل واگذاری را مشخص کرده است. در گام‌های مختلف این فرآيند، صادرکننده و واردکننده و بانک عامل نقش خواهند داشت. در زیر به‌طور خلاصه به این ۱۴ گام اشاره خواهیم کرد.
گام اول: واگذاری اطلاعات پروانه صادراتی از سوی صادرکننده به سایر واردکنندگان برای تأمین ارز ثبت سفارش‌هایشان.
گاام دوم: ثبت سفارش از سوی واردکننده در سامانه جامع.
گام سوم: مراجعه واردکننده به بانک عامل برای درخواست تأمین ارز ثبت سفارش با ارائه اطلاعات پروانه صادراتی صادرکننده.
گام چهارم: درخواست بانک عامل در سامانه «پرتال ارزی» از بانک مرکزی برای گواهی ثبت آماری.
گام پنجم: در صورت تأیید گواهی ثبت آماری، بانک عامل تعهدات و تضمین‌های لازم را از بازرگان دریافت می‌کند و تأییده آن را در سامانه «تأمین ارز» اعلام می‌نماید.
گام ششم: بانک عامل اطلاعات پروانه صادراتی را در سامانه «تأمین ارز» ثبت می‌کند و رضایت صادرکننده جهت واگذاری را استعلام می‌نماید که از طریق سیستمی در «سامانه جامع تجارت» برای صادرکننده قابل مشاهده است.
گام هفتم: صادرکننده با مراجعه به «سامانه جامع تجارت» و در بخش «مدیریت ارز حاصل از صادرات» جواز واگذاری را تایید می‌کند.
گام هشتم: بانک عامل ابزار پرداخت را در «سمتاک» ثبت می‌کند.
گام نهم: واردکننده اسناد حمل ثبت سفارش را به بانک عامل ارائه می‌دهد.
گام دهم: بانک عامل در «سمتاک» اسناد حمل را ثبت می‌کند.
گام یازدهم: واردکننده در «سامانه جامع تجارت» در قسمت «مدیریت عملیات ارزی بانکی» اطلاعات منشاء ارز را ثبت می‌کند.
گام دوازدهم: بانک عامل با بررسی منشاء ارز اعلامیه تأمین ارز را صادر می‌کند.
گام سیزدهم: واردکننده با ارائه شماره رهگیری اعلامیه تأمین ارز کالای خود را از گمرک ترخیص می‌کند.
گام چهاردهم: واردکننده پس از ترخیص برای رفع تعهد و دریافت تضمین‌های لازم است به بانک عامل مراجعه کند.
