پس از تأیید اظهارنامه و ترخیص کالا از گمرک، پرونده کالاهای ترخیص شده بسته نمی شود و ممکن است چندین بار مورد بازبینی قرار بگیرند. این بازبینی ها در شمار کنترل های پس از خروج کالا قرار می گیرد که ممکن است از طرف گمرک یا به درخواست صاحب کالا صورت بگیرد.از مواردی که در بازبینی بعد از ترخیص کالا انجام می گیرد، کسر دریافتی و اضافه پرداختی در گمرک که از طریق آن گمرک و صاحبان کالا، ظرف مدت ۶ ماه پس از تاریخ امضاء پروانه یا پته گمرکی، فرصت دارند موارد کسر دریافت یا اضافه پرداخت را از طرف مقابل مطالبه نمایند.
پته گمرکی چیست؟
اگر کالاهای وارداتی از نظر تعداد و ارزش جنبه تجاری نداشته باشند و فقط به عنوان نمونه، هدیه، سوغات و … وارد شوند، این گونه از کالاها را می توان به صورت پته و بدون ثبت سفارش ترخیص کرد که به سند صادر شده برای آن پته گمرکی گفته می شود.
بازبینی کالا پس از خروج و مطالبه کسر دریافتی توسط گمرک
به طور کلی، اسناد و اوراق کالاهای خارج شده از گمرک به اداره بازبینی آن گمرک اجرایی فرستاده می شود تا مجددا، قبل از شمول مرور زمان، مورد بررسی قرار گیرند. در صورتی که وجوه و حقوق ورودی کالا به طور کامل پرداخت نشده باشد و مغایرتی در آن مشاهده شود، گمرک اختلافات کشف شده و کسری دریافت را از طریق مطالبه نامه ی کتبی به صاحب کالا یا نماینده او ابلاغ می کند.
به موجب ماده ۱۳۶ قانون گمرکی ایران، طرف گمرک برای مطالبه کسر دریافتی یا استرداد اضافه پرداختی، شخصی است که پروانه یا پته گمرکی به نام او صادر شده است.
همچنین، کسری دریافت کم تر از یک میلیون ریال برای هر اظهارنامه غیر قابل مطالبه است.
اعتراض به کسر دریافتی
اگر صاحب کالا یا فردی که کسری دریافتی از او مطالبه شده، نسبت به مبلغ مطالبه شده اعتراض داشته باشد، می تواند ظرف مدت ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ و رویت مطالبه نامه، دلایل شکایت خود را به گمرک اعلام نماید تا گمرک پرونده را دوباره مورد بررسی قرار دهد. آنگاه اگر شکایت صاحب کالا صحت داشته باشد، مطالبه نامه مختومه اعلام می شود و در غیر این صورت، مجدد تأیید شده و با ذکر ادله به صاحب کالا ابلاغ می شود. اگر صاحب کالا هم‌چنان اعتراض خود را موجه بداند، می تواند ظرف ده روز از تاریخ ابلاع بدون تودیع سپرده، پرونده ی خود را به کمیسیون رسیدگی به حل اختلافات گمرکی ارجاع دهد.
استرداد اضافه پرداخت توسط صاحب کالا
از سوی دیگر، اگر صاحب کالا نیز پس از خروج کالاهای خود از گمرک، متوجه شود که مبلغی اضافه تر از آنچه که باید به گمرک پرداخت کرده است، می تواند درخواست استرداد وجه بدهد. به این درخواست زمانی رسیدگی می شود که اضافه پرداخت فقط مربوط به یک پروانه یا پته گمرکی باشد و مبلغ و علت درخواست استرداد وجه نیز در آن ذکر شده باشد. همچنین، ارائه اصل پروانه یا پته گمرکی نیز در این مورد الزامی است.
در صورتی که درخواست رد اضافه پرداخت، تمام شرایط مذکور در قانون امور گمرکی و آیین نامه های مربوط را دارا باشد، مورد قبول قرار گرفته و به گمرکی که کالا از آنجا ترخیص شده ارسال می شود تا اقدامات قانونی لازم انجام گیرد.
پس از قطعی شدن استرداد اضافه پرداخت، مبلغ اضافه باید ظرف مدت یک ماه به صاحب کالا یا نماینده قانونی او پس داده شود.
